Ιδρύθηκε κατόπιν ενεργειών του τότε Δ/ντη του Ζαννείου Ορφανοτροφείου Γεωρ.Οικονόμου με τη θερμή υποστήριξη της Υ.Μ.Σ του Υπουργείου Παιδείας Νίκης Δενδρινού-Αντωνάκη, την πρόταση των οποίων απεδέχθη και πρόθυμα υπεστήριξε ο τότε Γ.Γ του Υπουργείου Παιδείας το 1956 σαν παράρτημα του Γ`Γυμνασίου Αρρένων Πειραιώς , το οποίο διήθυνε ο μαθηματικός Γυμνασιάρχης Φιλάρετος , στο Ζάννειο Ορφανοτροφείο σε κτήριο του οποίου και σήμερα με ενοίκιο ,στεγάζεται .Λειτούργησε το πρώτων από 1/10/1956 με την Α`τάξη και με 33 μαθητές , όλους τροφίμους του Ζάννειου Ορφανοτροφείου . Σκοπός της ιδρύσεως του ήταν, αφ`ενός μεν ο πειραματισμός συνδυασμού της γενικής και τεχνικής παιδείας στη μέση Εκπαίδευση , αφ`ετέρου δε η μόρφωση και επαγγελματική κατάρτηση των τροφίμων του οποίου οι απόφοιτοι του Δημοτικού σχολείου αποτελούσαν τους πρώτους μαθητές . Έτσι λειτούργησε αρχικά σαν τριτάξιο προεφηβικό Γυμνάσιο με το όνομα «Ζάννειο Πειραματικόν Επαγγελματικό Προγυμνάσιον » .Τα διδασκόμενα μαθήματα ήταν αυτά που εδιδάσκοντο στα Γυμνάσια, αυξημένες ώρες Μαθηματικών και Φυσικών , ενώ παράλληλα προστέθηκαν και τα μαθήματα Βιομηχανικές Τέχνες , Λογιστικά ,Εργατική Αγωγή , Σχέδιο, Ασφάλεια στην εργασία , εφαρμογές στο Ξυλουργείο και το Μηχανουργείο , Κοινωνική Αγωγή , Ηλεκτροτεχνία, οπότε δημιουργήθηκαν και τα πρώτα εργαστήρια.

Το έτος 1959 ιδρύθηκε «παρά τω Ζαννείω Ορφανοτροφείο Αρρένων Πειραιώς» δημόσιο πειραματικό εξατάξιο Γυμνάσιο τεχνικής κατευθύνσεως με τίτλο : Ζάννειο Τεχνικό Γυμνάσιο απόφοιτοι του οποίου είχαν τα ίδια δικαιώματα , για την ανώτατη Εκπαίδευση ή εργασία ,με τους απόφοιτους των άλλων σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης .Γίνονται δεκτοί πλέον και μαθητές ΄΄ εξωτερικοί ΄΄ δηλαδή από άλλα σχολεία και όχι μόνο τρόφιμοι του Ζαννείου Ορφανοτροφείου και με την πάροδο του χρόνου ο αριθμός των ΄΄εξωτερικών΄΄ μαθητών υπερέβαινε κατά πολύ τους ΄΄ εσωτερικούς ΄΄.

Ο εξοπλισμός των εργαστηρίων πλουτίσθηκε με την φροντίδα της Αμερικανικής αποστολής , αλλά και ο Σύνδεσμος Βιομηχάνων Πειραιώς το ενίσχυσε. Από το έτος 1961-1962 το σχολείο λειτούργησε σαν πλήρες Γυμνάσιο τεχνικής κατευθύνσεως με έξι τάξεις. Η Ε΄ και ΣΤ΄ τάξεις είχαν δύο τμήματα η κάθε μία, ένα των Ηλεκτρολόγων και ένα των Μηχανολόγων, ενώ στα διδασκόμενα μαθήματα περιελήφθησαν η Μηχανική, η Αντοχή υλικών ,το Μηχανολογικό σχέδιο και η οργάνωση της εργασίας. Το 1962-63 ιδρύθηκε η περίφημη δημόσια Μονοτάξια Σχολή Τεχνικών βοηθών εργοδηγών Ηλεκτρολόγων-Μηχανολόγων , οι απόφοιτοι της οποίας ήταν περιζήτητοι στον επαγγελματικό και βιομηχανικό κόσμο , λόγω της αρίστης καταρτίσεώς τους. Το Τεχνικό Γυμνάσιο και η μονοτάξιος Σχολή χρησιμοποιήθηκαν από τότε ως πρότυπα σχολεία για πειραματικές διδασκαλίες και εκπαίδευση της Σ.Ε.Λ.Ε.Τ.Ε έως το χρόνο που ιδρύθηκε το Τεχνικό Γυμνάσιο-Λύκειο της Σ.Ε.Λ.Ε.Τ.Ε στο Ν.Ηράκλειο Αττικής.

Με τη μεταρρύθμιση του 1964 διατηρήθηκε το σχολείο και χωρίστηκε σε Ζάννειο Πειραματικό Γυμνάσιο-Λύκειο, χωρίς τον τίτλο Τεχνικό, αλλά το 1966-67 επανήλθε η ονομασία ΄΄ Ζάννειο Πειραματικό Τεχνικό Γυμνάσιο-Λύκειο΄΄ (Ζ.Π.Τ.Γ), ενώ το ίδιο έτος 1967 καταργήθηκε ο διαχωρισμός σε Γυμνάσια-Λύκεια. Από τότε που οι τρόφιμοι του Ζαννείου Ορφανοτροφείου μεταφέρθηκαν στα οικήματά του της Εκάλης, το Ζ.Π.Τ.Γ έπαψε να έχει μαθητές τροφίμους του Ζ.Ε και η εισαγωγή σ’αυτό γινόταν με εξετάσεις ακριβώς σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου που αφορούσαν και στα άλλα πρότυπα Σχολεία, ενώ συνεχιζόταν η διδασκαλία Τεχνολογικών Μαθημάτων. Από το σχ. έτος 1979-80 καταργήθηκε η Μονοτάξιος Σχολή Τεχνικών βοηθών εργοδηγών και από το έτος 1982-83 σταμάτησε και η διδασκαλία των τεχνολογικών μαθημάτων. Έκτοτε το Σχολείο είναι Τεχνικής κατ/νσεως και με τους Ν.309/76 και 1566/85 ακολουθεί το χωρισμό Γυμνάσιο-Λυκείου Γ.Ε , σαν Πειραματικό , όπως τα σχολεία Βαρβάκειο, Ιωννίδειος κ.α.

Η εισαγωγή μαθητών στο Γυμνάσιο γίνεται με κλήρωση από πολλαπλάσιο αριθμό αιτήσεων γονέων μαθητών. Το Ζ.Π.Τ.Γ στην αρχική του μορφή προσέφερε πολύ ικανά στελέχη με πλήρη κατάρτιση στον επαγγελματικό και βιομηχανικό χώρο του Πειραιώς , πράγμα το οποίο αναγνώριζε έμπρακτα ο Σ.Ε.Β, το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο, οι παραγωγικές τάξεις, οι οικονομικοί παράγοντες κ.α. Οι απόφοιτοι του Ζ.Π.Τ.Γ και της Μονοτάξιας Σχολής μετά από σπουδές της Σ.Ε.Λ.Ε.Τ.Ε έγιναν ικανότατοι εκπαιδευτικοί και επάνδρωσαν την Τεχνική και Επαγγελματική Εκπ/ση.